Ο ΚΛΗΔΟΝΑΣ στην παλιά πατρίδα

Στις 24 Ιουνίου στον παλιό Μαρμαρά γιόρταζαν τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Την παραμονή στις 23 δηλ. έκαναν μια μικρή γιορτή.  Μάζευαν ξύλα από μουριές και έφτιαχναν ντάνες ,συγκεκριμένα τρεις ντάνες στη σειρά Τις έβαζαν φωτιά και πηδούσαν τρεις φορές .Κάθε φορά που τελείωνε η κάθε κοπέλα έριχνε μέσα στη φωτιά τη ¨ζούρα¨.Η ζούρα ήταν η πρώτη κλωστή που βγάζανε από το μετάξι .Ήταν μια ¨χοντράδα¨, όπως τη λέγανε .Αυτή την περνούσαν  στο χέρι για να μην μαυρίζουν οι κοπέλες, γιατί στον παλιό Μαρμαρά οι κοπέλες έπρεπε να είναι λευκές ,χιονάτες. Την περνούσαν στο χέρι την 1^η Μαρτίου. Όταν ερχόταν η παραμονή του Αγίου Ιωάννη την βγάζανε από το χέρι και την πετούσαν στις φωτιές κι έλεγαν ¨Να πάρει τη ζούρα και την κατρακούρα και να μου δώσει γειά¨. Την ζούρα την είχαν σαν ένα θεραπευτικό μέσο και όταν την έριχναν στη φωτιά ήθελαν να κάψει ό,τι κακό είχαν ,όπως αρρώστια.

          Αφού έσβηναν οι φωτιές,  δυο κοπέλες ,οι οποίες δεν έπρεπε να μιλήσουν καθόλου έπαιρναν ένα ¨μαστραπά¨, μια μεταλλική κανάτα, περνούσαν από τρεις βρύσες του χωριού και γέμιζαν νερό. Μετά κατέβαιναν στο γιαλό και παίρνανε νερό ¨από σαράντα κύματα¨. Έτσι ο μαστραπάς γέμιζε αμίλητο νερό από τρεις βρύσες και ¨σαράντα κύματα¨ . Με γεμάτο το μαστραπά επέστρεφαν εκεί που ήταν οι φωτιές και οι κοπέλες ρίχνανε μέσα στο νερό κάποιο σημάδι ένα χρυσαφικό δηλ. που φορούσαν , κοσμήματα που τις στόλιζαν. Απαγορευόταν να ρίχνουν σταυρούς. Μετά σκέπαζαν το μαστραπά με ένα κόκκινο πανί ,το δένανε με μια αλυσίδα και μαζί είχαν κι ένα λουλούδι που το έλεγαν κλήδονα. Συμβολικά έβαζαν και μια κλειδαριά.

          Ύστερα πήγαιναν σε ένα σπίτι που είχε κεραμίδια και άφηναν το μαστραπά έξω από το παράθυρο για όλη τη νύχτα.

Τα κορίτσια έμεναν αμίλητα μέχρι τη νύχτα που πήγαιναν να κοιμηθούνε .Το πρωί που ξυπνούσαν στις 24 Ιουνίου όλα κορίτσια μαζευόταν σε μια περιοχή που την έλεγαν Αγιαγάθη (Αγία Αγάθη) και άνοιγαν τον κλήδονα.

 Μαζί τους είχαν κι ένα μικρό κοριτσάκι ,που είχε και τους δυο γονείς .Αυτό το είχαν ντυμένο σαν νύφη και θα ήταν η ιέρεια που θα έβγαζε την τύχη κάθε κοπελιάς .Αφού  ¨ξεκλείδωναν¨ το μαστραπά ,βγάζανε την αλυσίδα και τον κλήδονα ,αφαιρούσαν και το κόκκινο πανί ΄΄άρχιζαν το τραγούδι. Λέγανε ¨Ανοίγουμε τον κλήδονα στου Αγιαννιού τη χάρη και όποια ΄ναι καλορίζικη κείνη να τον επάρει¨.

Στη συνέχεια λέγανε και άλλα στιχάκια .Υπήρχανε στιχάκια τόσα ,όσα και τα ΄΄σημάδια ΄΄,που είχε ο μαστραπάς .Τα στιχάκια φανέρωναν επαγγέλματα των υποτιθέμενων συζύγων που θα παντρεύονταν οι κοπέλες .          Ένα τέτοιο στιχάκι έλεγε: 

        

Ανάμεσα στη θάλασσα θα χτίσω ένα σχολείο

         για να περνάει η αγάπη μου με το χρυσό βιβλίο.

Την ώρα που λέγανε τα στιχάκια το κοριτσάκι έβαζε το χέρι του μέσα στο μαστραπά και έβγαζε ένα κόσμημα .Όποιας κοπέλας ήταν το σημάδι σήμαινε πως ο άντρας που θα έπαιρνε θα έκανε το επάγγελμα που αναφερόταν εκείνη την ώρα στο τραγούδι. Τα τραγούδια συνεχίζονταν μέχρις ότου τελείωναν όλα τα κοσμήματα μέσα στο μαστραπά. Λέγανε πως η κοπέλα που θα είχε το πρώτο κόσμημα θα ήταν η πιο τυχερή. Ακόμα λέγανε πως αυτό που της τραγουδούσανε πάντα έβγαινε. Αφού τελείωναν όλα τα σημάδια τραγουδούσανε ,χορεύανε ,λέγανε αστεία και περνούσαν ωραία το απόγευμα τ΄Αγιαννιού του κλήδονα.

         

          Το έθιμο αυτό διατηρείται ακόμα και σήμερα στο Ν.Μαρμαρά .Μόνο που τώρα δεν καλλιεργούνε μεταξοσκώληκες και έτσι δεν έχουμε τη ¨ζούρα¨.

Επίσης για να ανάψουνε τις φωτιές δε βάζουνε ξύλα από μουριές ,αλλά κληματσίδες από τα αμπέλια.